Hoe zichtbaar ben ik en hoe ben ik zichtbaar?
Woorden. Ze hebben vaak veel effect. Nog meer als we de volgorde van woorden in een zin veranderen. Zoals in de kop boven dit artikel. Daarin treffen we dezelfde woorden aan, maar dan in een andere volgorde. Ze roepen in beide gevallen toch echt een andere reactie op. Hoe ga jij in jouw leven om met woorden? En met de volgorde van de woorden uit deze titel?
Als trainer/coach stel ik vaak de vraag aan mijn klanten: “Waar lig jij ’s nachts wakker van?” De antwoorden op deze algemene vraag zijn heel divers zijn. Maar belangrijker voor dat moment: de antwoorden vormen voor mij onmiddellijk een uitgangspunt voor een goed gesprek.
Waar lig ik ’s nachts wakker van? Laat ik die vraag eens aan mezelf stellen. Bij mij spelen dan allerlei punten mee als ik over het antwoord nadenk.
Hoe zichtbaar ben ik eigenlijk?
Want, Romeinen 8 zegt: De schepping ziet er reikhalzend naar uit dat openbaar wordt wie Gods kinderen zijn. Dit is een tekst die voor mij nog steeds geldt. Daarbij gaat het niet zo zeer om mijn imago, maar juist om mijn authenticiteit. Het gaat niet zozeer over hoe zichtbaar ik ben, maar juist om hoe ben ik zichtbaar. Laten we daar eens wat dieper op ingaan.
Context:
Klanten eisen steeds meer en zijn minder loyaal aan hun leveranciers. Jonge mensen kiezen vaak veel bewuster voor hun werkgever en zij hebben andere verwachtingen van hun werkomgeving dan de jongeren van tien jaar geleden. Daartegenover zien we iets anders: aan die andere kant mag de oudere werknemer langer werken en wordt deze geconfronteerd met snel veranderende werkomstandigheden en dito zekerheden.
Veranderingen zijn vaak complex en gaan snel. Daar komt bij dat als je niet mee doet, je “out” bent. Loyaliteit van beide kanten is vandaag de dag dus niet meer vanzelfsprekend. Loyaliteit staat onder druk en lijkt steeds sneller af te nemen. Met andere woorden: de vanzelfsprekende keuze heeft plaatsgemaakt voor de bewuste keuze. En dat komt weer neer op het volgende: de keuze op basis van loyaliteit is vervangen door de keuze op basis van welke waarde voegen wij aan elkaar toe.
Kans:
Voor christenen biedt deze verschuiving van ‘loyaliteit’ naar ‘waarde toevoegen’ volgens mij enorme kansen. Zowel voor leidinggevenden als voor ondernemers. Want klanten en ook medewerkers maken immers zelf bewust keuzes. Echtheid en transparantie vormen een basis voor samenwerking. Willen we tot ons recht komen, dan vraagt dat van ons aan de ene kant dat we gericht zijn op de ander. Tot ons recht komen vraagt aan de andere kant om een gedegen zelfreflectie.
Uitdaging:
Waarde toevoegen aan de ander – dat betekent onszelf constant de vraag stellen: Wat zit erin mij voor jou?. In de ideale wereld, een wereld waarin iedereen zichzelf deze vraag stelt, is dat niet zo moeilijk. In de realiteit is echter het tegenovergestelde waar; de meeste mensen stellen zichzelf de vraag met woorden in een andere volgorde: Wat zit er in jou voor mij?
Wat is dan onze missie?
Aan de gevolgen van iemands daden kun je zien wat in iemand leeft. En ook wat zijn of haar belangrijkste uitgangspunten zijn. Aan de vruchten kent men de boom (Lucas 6:32). Het gaat om vrucht dragen. Succes hebben is iets anders dan vrucht dragen.
Succes is een gevolg van menselijke inspanning. Met andere woorden gezegd: je werkt er hard voor en je mag er ook van genieten. Succes is korte termijn en meestal gericht op jezelf. We hebben allemaal wel biografieën van succesvolle zakenmensen of leiders gelezen. Dit soort boeken gaat vaak als zoete broodjes over de toonbank. We proberen de succesvolle aspecten uit de biografieën vaak te kopiëren. Maar helaas, de slaagkans hiervan is vaak niet groot. En de houdbaarheidswaarde? Die is ook vaak niet al te lang.
Succes of vrucht
Vrucht dragen is totaal iets anders. Succesvolle bomen bestaan niet, wel bomen die veel vrucht dragen. Dat is veel meer werk voor de lange termijn. Een boom of een plant hoeft zichzelf totaal niet in te spannen om vrucht te dragen. De kwaliteit van de vruchten van een boom heeft veel meer te maken met de voedingswaarde van de grond waarin de boom geplant staat. Daarnaast heeft die te maken met de aanwezigheid van zon en water. Wat ook zeker meespeelt en niet vergeten mag worden: het snoeimes van de fruitteler. Een boom zelf kan ook niet zo veel met de eigen vruchten. Pas wanneer een ander iets met die vrucht doet, dan pas komt de vrucht ook tot zijn recht.
Daar ligt nu net de kans voor de christenen. Het gaat niet meer om wat we weten of wat we zeggen. Nee, het gaat er juist om waarom en hoe we de dingen doen. Het gaat erom dat we vrucht dragen en waarde toevoegen aan anderen.
Net als een boom
Ik houd van de metafoor van de boom. Samen met Ronald van de Molen schreef ik in 2010 het boekje Metamorfose. Daarin gaan wij dieper op de hiervoor genoemde materie in. Psalm 1 is ons uitgangspunt: Je mag zijn als een boom.” Tijdens het schrijven van het boek kreeg deze psalm erg veel waarde voor ons. Juist door het gebruik van de metafoor openden we een grote mogelijkheid tot zelfreflectie. Datzelfde hoop ik bij jou als lezer te bereiken. Ik wil je daarom bijvoorbeeld eens uitdagen om na te denken over de drie volgende vragen:
- a) Een boom staat voor stabiliteit
De kernvraag hier is natuurlijk: Hoe stabiel ben ik eigenlijk? Of laat ik mij meeslepen door allerlei emoties? In welke grond sta ik eigenlijk geworteld en hoe diep zijn die wortels dan?
- b) Vrucht dragen staat voor delen
Bomen dragen geen vrucht voor zichzelf. Nee, zij doen dat voor anderen in hun omgeving. De kernvraag hier is natuurlijk: Welke vrucht draag ik en hoeveel? Welke waarde voegt mijn vrucht toe aan anderen?
- c) Niet verdorren staat voor vitaliteit
Vitaliteit is meer dan gezondheid. Het staat voor levenskracht en heeft te maken met energie om te ondernemen. Een vitale boom verdort niet, maar produceert. De vraag luidt dus: Hoe vitaal ben ik?
Van onzichtbaar naar zichtbaar
De samenleving roept om bewust keuzes te maken. Want de samenleving zoekt naar echtheid, stabiliteit en vitaliteit. Als christenen hebben we zeker op dit vlak veel te bieden. We leven in een instabiele tijd, waarin financiële, economische en morele crises elkaar afwisselen. Dat vraagt om reactie van ons. Wij kunnen en mogen veel meer zichtbaar zijn. Niet om onszelf op de borst te slaan of door anderen te veroordelen, maar juist door er voor anderen te zijn! Niet door veel over het geloof te spreken, maar door het te leven. Nu dus eens geen woorden, maar daden.
Als ondernemer en leidinggevende zijn wij altijd zichtbaar, of we dat nu willen of niet. Maar hoe kijkt de ander tegen ons aan? En hoe willen we eigenlijk gezien worden? Hoe bewust zijn wij ons daar eigenlijk van? Hoe zetten wij onszelf neer? Wat staat er in onze profielen op de sociale media als LinkedIn of Twitter? Zichtbaar zijn vraagt om een persoonlijke keuze. Durf jij die keuze aan?
Jouw personal branding?
Ik wil je uitdagen om te werken aan jouw “personal branding”. Ik wil je daarbij vooral ook uitdagen om het in eerste instantie nu niet te zoeken in de diensten of producten die je levert, maar door stil te staan bij de vragen:
Wat zit er in mij voor anderen? of Welke waarde voeg ik toe aan de ander? En hoe dan?
Oefening
Ik wil je graag helpen om nu aan zelfreflectie te doen. Pak hiervoor pen en papier en schrijf voor jezelf het volgende eens op.
- Neem een uurtje de tijd om de vragen uit het kader te beantwoorden en deel je antwoorden eens met iemand die dicht bij je staat.
- Stel je daarna de vraag: Wat ga ik morgen anders doen om meer zichtbaar te zijn als christen in deze samenleving?
Jan van der Linden is partner bij Krauthammer, een bedrijf dat leiders helpt hun vitaliteit (en daardoor die van hun organisatie) te versterken. Dat doet het bedrijf door hen te leren de stap te zetten van knowhow naar showhow en de zachte doelstellingen (health) en harde doelstellingen (wealth) te combineren.